Ik werk in het:
Basisonderwijs
Jakolien Kraeima (48) is hoofd HR van de RVKO, de Rotterdamse Vereniging voor Katholiek Onderwijs. Bij de RVKO zijn 67 basisscholen aangesloten, waarvan drie voor speciaal basisonderwijs.
In totaal biedt de RVKO met circa 2.400 personeelsleden basisonderwijs aan ongeveer 22.000 leerlingen. We zijn een grote, warme organisatie waarbinnen we graag het beste doen voor onze mensen. Want van gelukkige leraren leer je de mooiste dingen.
De kwaliteit van het onderwijs aan de leerling valt of staat immers met de leerkracht. Die moet de kinderen goed begeleiden en het beste in hen naar boven halen. Daarom bieden wij leerkrachten alle mogelijkheden om ook het beste in henzélf naar boven te halen. Als je wilt dat leerlingen hun talenten kunnen ontwikkelen, zou het raar zijn als dat voor leraren niet zou gelden.
De juiste focus
In veel organisaties worden nog jaarlijks functioneringsgesprekken en beoordelingsgesprekken gevoerd met iedere medewerker en veel te vaak wordt dit ervaren als een verplicht nummer. Binnen de RVKO hebben we deze gesprekken omgezet naar ontwikkelgesprekken, omdat we het belangrijk vinden dat de focus ligt op waar je naar toe wilt, in plaats van wat er achter je ligt. Die ontwikkelgesprekken vinden we enorm belangrijk. Niet alleen voor mensen die vastlopen, maar net zo goed voor mensen met wie het goed gaat. We bespreken vragen als: Waar sta je over vijf jaar? Hoe kan jij leerlingen blijven boeien met alles wat je te bieden hebt? Wat is jouw specifieke toegevoegde waarde binnen dit team en hoe versterken jullie elkaar?
"Wanneer er meer specialisatiemogelijkheden zijn binnen een team, wordt het werken in het onderwijs als geheel aantrekkelijker, voor een veel grotere doelgroep."
Aantrekkelijk
Als een leerkracht zich kan blijven ontwikkelen, wordt het vak voor de leerkracht aantrekkelijker, maar ook de kwaliteit van ons onderwijs wordt beter. De voorbeeldfunctie die de leraar heeft naar leerlingen vinden we ook heel belangrijk. Dat je laat zien hoe belangrijk het is om te doen waar je goed in bent en wat je het liefste doet.
Los van het belang van professionalisering voor de leraar en voor de onderwijskwaliteit, is er nog een heel ander belang voor de sector als geheel, namelijk: wanneer er meer specialisatiemogelijkheden zijn binnen een team, wordt het werken in het onderwijs als geheel aantrekkelijker, voor een veel grotere doelgroep. Zo kunnen we het tekort aan onderwijsprofessionals duurzaam oplossen en voorkomen we dat we om de zoveel jaar worden geconfronteerd met een lerarentekort. De schoolbesturen, hr-afdelingen en schoolleiders hebben een belangrijk deel van de oplossing in handen: Zorg voor een aantrekkelijk beroep met ruimte voor professionalisering, diversiteit en maatwerk binnen de onderwijsteams.
Zeker in tijden van tekorten zie je dat de schoolleiding nog wel eens vindt dat er geen tijd is voor professionalisering. Of men is bang dat iemand dan weggaat na het afronden van een opleidingstraject. Maar als je mensen niet de ruimte geeft om te ontwikkelen en door te groeien, creëer je uiteindelijk een veel groter probleem voor je organisatie.
Routeplanner
Twee jaar geleden hebben we een student van de academische pabo onderzoek laten doen naar specialisatiemogelijkheden voor groepsleerkrachten. We vroegen ons af hoe we hun vak dynamischer en meer op maat zouden kunnen maken. Daaruit zijn in totaal 29 rollen naar voren gekomen die de groepsleerkracht kan vervullen. De rollen zijn ingedeeld in 6 thema’s en uitgewerkt in de routeplanner; een kaartenset voor leraren en schoolleiders.
Met de routeplanner ga je als team of met je leidinggevende in gesprek over waar jouw kracht ligt, wat je verder zou willen ontwikkelen en welke opleiding daarbij past. Mensen krijgen zo een duidelijk inzicht in hoe ze zich verder kunnen ontwikkelen en hoe de diversiteit binnen een team optimaal kan worden ingezet.
Om die gesprekken ook echt op gang te brengen, is het belangrijk om te zoeken naar goede voorbeelden van mensen die al een combinatiefunctie hebben. Wij hebben bijvoorbeeld binnen onze organisatie een coachpool ingericht met leerkrachten die parttime voor de klas staan. Zij coachen naast hun werk als groepsleerkracht onze zij-instromers. Daarnaast hebben we groepsleerkrachten die ook lesgeven op de pabo, workshops verzorgen voor starters of via de zorgpool individuele leerlingen op andere scholen begeleiden. Zo maken we optimaal gebruik van de deskundigheid die we binnen de organisatie hebben en wordt tegelijkertijd het vak van leraar boeiender en dynamischer. Bovendien nemen de leerkrachten de ervaring die ze opdoen in hun extra rol ook weer mee in hun dagelijkse praktijk voor de groep.
Opleidingsaanbod
Bij alles wat we doen om ontwikkeling te stimuleren, is onze samenwerking met de Thomas More Hogeschool heel belangrijk. Als je een goede relatie hebt met een pabo en het post-hbo-opleidingsaanbod kunt afstemmen op de behoefte van je leraren, dan maak je het ook aantrekkelijker voor hen om verder te leren. We proberen dat perspectief al aan de poort van de pabo duidelijk te maken, ook daarbij is de routeplanner een heel handig instrument. Die geeft duidelijk aan dat je na vier jaar niet klaar bent en dat leerkracht een beroep is waarin je je altijd in kunt blijven ontwikkelen.
"Ik denk dat je met bestuur, schoolleiding en hr een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebt om de ontwikkeling van leraren makkelijker en leuker te maken."
Rol van hr
Ik denk dat je met bestuur, schoolleiding en hr een gezamenlijke verantwoordelijkheid hebt om de ontwikkeling van leraren makkelijker en leuker te maken. Dat kan bijvoorbeeld door mensen uit te nodigen om te solliciteren op extra taken, zoals wij hebben gedaan voor een extra dag in de coachpool of de zorgpool. Het is ook belangrijk om als hr-afdeling steeds het belang van leren en ontwikkelen te benadrukken, dat geldt zowel voor de leerling áls voor de leraar.